Ηλεκτρονική Τιμολόγηση στις Δημόσιες Συμβάσεις

Πολλές είναι οι επιχειρήσεις που μεγάλο ποσοστό του  τζίρου τους είναι από πωλήσεις στο Δημόσιο. Είτε πρόκειται για μικρές απευθείας αναθέσεις, είτε για μεγάλα έργα δρόμων, είναι μία αγορά όπου ανθεί. Αν δε λάβει υπόψιν κανείς ότι πρόσβαση πλέον υπάρχει σε κοινοτικό επίπεδο, τότε αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα ότι υπάρχει μία ιδιαίτερη αγορά, συχνά αποκαλούμενη Business to Government (B2G). Και στην αγορά B2G, από αρχές Σεπτεμβρίου, λαμβάνει χώρα μια μεγάλη αλλαγή, που μαζί με τα mydata στοχεύει στην κατεύθυνση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης.

Εν τάχει μια περίληψη

Ο ενδιαφερόμενος προμηθευτής του Δημοσίου ουσιαστικά είναι κάποιος που θέλει να λάβει μέρος σε μία διαδικασία μειοδοσίας. Η χαμηλότερη προσφορά, λαμβάνει και το εκάστοτε έργο. Αυτό μπορεί να είναι είτε ένα κατασκευαστικό έργο, είτε μια κοινή προμήθεια αγαθών ή υπηρεσίας. Επί παραδείγματι, ο Δήμος Λαρισαίων, θέλει να προμηθεύσει με γάλα τους παιδικούς του σταθμούς στα πλαίσια του σκοπού του. Το έργο είναι λοιπόν η προμήθεια γάλακτος (εφεξής χαρακτηριζόμενη ως CPV) ενώ αναθέτουσα αρχή καλείται ο Δήμος Λαρισαίων, που αναλαμβάνει και την αγορά του φρέσκου γάλακτος. Η επιχείρηση που θα προμηθεύσει το γάλα, είναι ο οικονομικός φορέας. Ο οικονομικός φορέας θα αναδειχθεί η επιχείρηση με την πλέον συμφέρουσα για το Δημόσιο προσφορά, δηλαδή η επιχείρηση που θα δώσει την πιο χαμηλή τιμή για το Δημόσιο.

Δεν είναι όμως απλά μια χαμηλή τιμή, καθώς μια διακήρυξη από την αναθέτουσα αρχή έχει κάποια τεχνικά χαρακτηριστικά που αποτελούν και την ελάχιστη ποιοτική βάση προκειμένου όσοι υποβάλλουν προσφορά, να υποβάλλουν για το ίδιο αγαθό και όχι για διαφορετικά αγαθά.

Επειδή υπάρχει κόστος οικονομικό αλλά και χρόνου για την ανάδειξη μειοδότη, έχει νομοθετηθεί η απευθείας ανάθεση αν το εκτιμώμενο από την αναθέτουσα αρχή κόστος είναι ως 20.000,00€ όπου και η αναθέτουσα αρχή μπορεί να καλέσει χωρίς κάποιο ιδιαίτερο στοιχείο δημοσιότητας ένα ή περισσότερους προμηθευτές. Αν ο διαγωνισμός είναι δε άνω των 60.000,00€ τότε ο διαγωνισμός για πλήρη διαύγεια είναι ηλεκτρονικός, με σαφές και τυποποιημένο πλαίσιο με αποκλειστικά ηλεκτρονικό χαρακτήρα.

Για πολλές επιχειρήσεις μεγάλη τροχοπέδη είναι η καθυστέρηση από την τιμολόγηση ως το ένταλμα πληρωμής, χρόνος που έχει φτάσει και το έτος. Εξ ου και ότι κάποιες επιχειρήσεις κυνηγούν την προμήθεια Δημοσίου, ενώ άλλες δεν έχουν την παραμικρή επιθυμία, αν είναι μικρή η ρευστότητα που τις χαρακτηρίζει

Τιμολόγηση

Ο ανάδοχος του έργου, θα φτάσει κάποια στιγμή που εν τέλει θα τιμολογήσει ώστε να μπορέσει να απαιτήσει και την ανάλογη αμοιβή, ως τώρα όμως η τιμολόγηση ήταν απλή και συμβατική έναντι της κλασσικής πώλησης μεταξύ επιτηδευματιών. Υπήρχε ένα τιμολόγιο, ίδιας σειράς πολλές φορές, που παρέδιδε ο προμηθευτής στο εκάστοτε ΝΠΔΔ, ενώ προσοχή απαιτούταν απλά στην παρακράτηση που οριζόταν, ανάλογα το αγαθό ή υπηρεσία του τιμολογίου.

Όμως εδώ και ένα διάστημα αυτό άλλαξε. Πλέον βάσει ευρωπαϊκής οδηγίας, υιοθετείται η ηλεκτρονική τιμολόγηση στις δημόσιες συμβάσεις. Υποχρεωτικά δηλαδή ηλεκτρονικό τιμολόγιο με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

Το ηλεκτρονικό τιμολόγιο, δεν είναι ούτε σκαναρισμένο έγγραφο, ούτε φέρει κάποια ψηφιακή υπογραφή, ούτε πρόκειται για στοιχεία χαρακτηρισμών mydata.

Δύο στόχοι επιδιώκονται με την υιοθέτηση και εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης στο Δημόσιο (B2G).

• Πρώτος στόχος είναι, η τήρηση κοινών κανόνων τιμολόγησης προς το Δημόσιο σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να μπορεί, στην ενιαία αγορά, μια επιχείρηση, από οποιαδήποτε χώρα, ανεμπόδιστα να συνάπτει και να εκτελεί συμβάσεις με δημοσίους φορείς άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Αυτό επιτυγχάνεται με τη σύγκλιση του εθνικού μορφότυπου H.T. προς τον ευρωπαϊκό τύπο και τη θέσπιση υποχρεωτικής εφαρμογής του σταδιακά σε όλο το Δημόσιο.

• Δεύτερος στόχος είναι, το δημόσιο να αποκτήσει μια κεντρική εικόνα:

• των προμηθειών,

• των ανεξόφλητων τιμολογίων και

• του ποσοστού εκτέλεσης των συμβάσεών του.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού, καθοριστικό ρόλο θα παίξει το Κέντρο Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, το οποίο θα συγκεντρώνει και θα παρακολουθεί την πορεία των τιμολογήσεων προς το Δημόσιο (παρακάτω ακολουθεί αναλυτική περιγραφή). Αυτό αναμένεται να συμβάλει στον χρόνο εξόφλησης των τιμολογηθέντων συναλλαγών, ωστόσο σε πολλούς μικρούς Δήμους της χώρας με προβλήματα εκτέλεσης προϋπολογισμών, απλά θα φέρει στην επιφάνεια οικονομικές ανεπάρκειες.

Βάσει της απόφασης 52445 ΕΞ/2023, οι χρόνοι έναρξης υποχρεωτικής χρήσης της Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης για το Δημόσιο ορίστηκαν ως εξής:

• Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών από 12/09/2023
• Φορείς Κεντρικής Διοίκησης και Λοιπές Αρχές και Φορείς πλην Κεντρικής Διοίκησης από 01/01/2024 (οι ημερομηνίες αφορούν συμβάσεις με ημερομηνία υπογραφής σύμβασης και όχι ημερομηνία έκδοσης τιμολογίου).

Από 01/01/2025, η υποχρέωση Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης επεκτείνεται και σε «εκτός συμβάσεων» προμήθειες και υπηρεσίες του Δημοσίου, εφόσον το ύψος της δαπάνης υπερβαίνει τις 2.500,00€.

Διαφορές μεταξύ ηλεκτρονικής τιμολόγησης και ηλεκτρονικής τιμολόγησης για συμβάσεις δημοσίου

Η ηλεκτρονική τιμολόγηση για την έκδοση παραστατικού με λήπτη-αγοραστή προερχόμενο από τον Ιδιωτικό Τομέα (B2B και B2C) εφαρμόζει διαφορετικό μορφότυπο και ως εκ τούτου δεν είναι συμβατή με την Ηλεκτρονική Τιμολόγηση προς το Δημόσιο (B2G).

Η τιμολόγηση B2B και B2C, ως μορφότυπος περιγράφεται στην απόφαση Α.1017/2020, ενώ η τιμολόγηση B2G αναλύεται από την απόφαση 63446/2021. Η δεύτερη είναι μια διεύρυνση της πρώτης και σε απλά λόγια, σημαίνει πως χαρακτηρίζεται από περισσότερα στοιχεία ώστε να είναι αποδεκτή από τον συναλλασσόμενο, όπως πχ, η σύμβαση και το έργο που αφορά το παραστατικό. Αυτό επίσης σημαίνει για την επιχείρηση που προμηθεύει φορέα Δημοσίου, ότι δεν θα μπορεί να την καλύψει το εμπορικό της πρόγραμμα, ή να παραδώσει αγαθό και υπηρεσίες με χειρόγραφο παραστατικό, μια που έγκριση για B2G τιμολόγηση ως τώρα έχουν ορισμένες πλατφόρμες οι οποίες και παρατίθενται εδώ από την ΑΑΔΕ.

Τιμολόγηση B2G μπορούν λίγοι φορείς σήμερα να υλοποιήσουν και είναι σημαντική λεπτομέρεια το ότι δεν είναι προγράμματα erp, παρά συγκεκριμένες πλατφόρμες δίχως δικαίωμα παράκαμψης αυτών από τις παραπάνω αναφερθείσες ημερομηνίες υπογραφής συμβάσεων.

Εν κατακλείδι

Οι συμβάσεις Δημοσίου, είχαν ένα μεγάλο αγκάθι από το 2016 όπου ο Ν.4412/2016 έγινε ο βασικός τους νόμος πλαίσιο. Και αυτό γιατί δεν ήταν παρά ένα ημιτελές πλαίσιο όπου δεν κατάφερε να πατάξει την πολυνομία επί του αντικειμένου. Επίσης είναι μια διαδικασία bottom up και όχι το αντίστροφο. Αυτό έχει σημαίνει ότι δεν υφίσταται κεντρικός έλεγχος, γι αυτό και υπάρχει κακή ποιότητα στην συγγραφή διακηρύξεων, όπου παρατηρείται η στείρα αντιγραφή από το γενικό πρότυπο, συχνά με κενά, λάθος ημερομηνίες, αλλά και ακόμη την κακή άνευ επιστασίας εφαρμογή του Ν. 4412/2016.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έρχεται η νέας μορφής τιμολόγηση για την πλειάδα των νέων συμβάσεων, με νέα κόστη τόσο συνδρομής σε παρόχους τιμολόγησης, όσο και σε χρόνο προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Το δε πλαίσιο των mydata παραμένει με τις δικές του δυσχέρειες, οπότε η προσπάθεια τόσο των οικονομικών φορέων, όσο και των συμβούλων για την ορθή συμμετοχή στους διαγωνισμούς αυξάνεται. Αφορά όμως υλοποίηση ευρωπαϊκής οδηγίας οπότε δεν υπάρχει παράκαμψη επί του θέματος.

Με το παρόν μας κείμενο, ελπίζουμε να τονίσαμε την διαφορά της B2G τιμολόγησης από τις λοιπές τιμολογήσεις. Το Δημόσιο είναι ακόμη ένας πελάτης και πολλές φορές είναι αυτός ο πελάτης που θα ανοίξει μία ακόμη γεωγραφική αγορά, αυτό έχει δείξει ο χρόνος τόσο για μικρές όσο και για πιο μεγάλες οντότητες.

Εμείς θα είμαστε δίπλα σε κάθε επιχείρηση που θέλει να περιπλανηθεί στο σύνθετο αυτό δρόμο και θα χαρίσουμε τα φώτα μας σε όλους όσους εμπιστευθούν την κατάρτισή μας.